..."İmarət"in girişində boyu hardasa 10 metrə çatan bir çinar ağacı diqqətimi çəkir.
Sonra günahkarcasına düşünürəm ki, qəribədir, niyə Ağdama hər gəldiyimdə elə uşaqlıqdakı kimi gəzdiyim bu yarımcan tarixi ziyarətgahda həmin ağac rastıma çıxmayıb, yaxud çıxıbsa da (mütləq ki çıxıb), niyə diqqət eləməmişəm. Bəlkə də, Ceyhunun - mənim uşaqlıq dostumun beynimə güllə kimi girən və günlərdir orda ilişib qalan sözləri olmasaydı, o məsum, amma vüqarlı ağacın yanından yenə səssizcə, etinasızca, heç nə olmayıbmış kimi ötüb gedəcəkdim.
Məsum ağac...
Amma vüqarlı ağac...
Ceyhun 1993-cü ildə Ağdamı tərk edəndə 17 yaşlı yeniyetmə olub. Buna baxmayaraq, yaddaşı o qədər itidir ki... heyrət etməyə bilmirsən. Ağdamla, ağdamlılarla bağlı zəngin, hətta deyərdim, ensiklopedik məlumatı var. Ona həmişə Ağdam Adam deyirəm. Özündə doğma yurduna aid o qədər keyfiyyətləri birləşdirir ki: dəyənəti var, mərdliyi var, təəssübkeşliyi, dostcanlığı, dəliqanlılığı var, ağdamlılara xas zəhmətkeşliyi və işgüzarlığı da öz yerində.
"Görürsən, o Çinarı?.." - əli ilə həmin məsum, amma vüqarlı ağacı nişan verir. Sonra yanındakı kötüyü göstərir. O kötüyün üzərindəki nəhəng çinar işğal dövrünə qədər xan qaməti ilə yerində qalıb. Rəvayatə görə, Qarabağ xanı İbrahimxəlil xan dəfn olunanda (1806-cı il) onun xatirəsinə ehtiram olaraq İmarətdə 20-dək çinar ağacı əkilib (Qarabağ xanlarının və onların ailə üzvlərinin məzarı buradadır). Və həmin çinarlar əkiləndən ta işğal dövrünədək kökü, gövdəsi, budaqları ilə nəhəng bir ağaca çevrilib. Heç kimin və heç nəyin yıxa bilmədiyi qocaman bir ağaca.
Amma işğal dövründə nankor və namərd qonşumuz ermənilər alçaqcasına təbiətin bu möcüzələrinə də qıyıblar: iki əsr yaşı olan o çinarların hər birini mişarla kəsərək yer üzündən silməyə çalışıblar.
Fəqət tam müyəssər ola da bilməyiblər.
Bu ağlagəlməz qəddarlığın qarşısında İlahi və Təbiət öz qüdrəti ilə heyrətimiz bir möcüzəyə səbəbkar olub. Kəsilmiş həmin ağacın barmaq ucu boyda tumurcuğundan bu dəfə başqa bir Çinar yaranıb. Və indi yaşı bəlkə də, 30-a çatan bu ağac 28 illik işğal dövründə İmarətdə kimsəsiz körpələr kimi tək-tənha böyüyüb.
Əzilmədən. Yıxılmadan. Sınmadan.
Sanki İmarətə, orada uyuyan Qarabağ xanlarının və bəylərinin, Xan qızı Natəvanın ruhuna həyan olan Çinar.
Qəddi-qamətli, şux duruşlu Çinar.
Xan Çinarın Bəy oğlu Çinar!..
Aydın Bağırov
"Barselona"dan ayrılır
Musialanın PSJ ilə oyunda ayağı qırıldı - Şəkil
"İmişli" daha bir oyunçunun keçidini açıqladı
"Neftçi"dən yeni transfer - Rəsmi
"Qəbələ" növbəti transferini rəsmən açıqladı
Emrelinin komandası iki yoxlama oyununda uduzdu
Ulduz futbolçunun dəfnindən - Şəkillər
Kurban Berdıyev özünə üç nəfər yeni köməkçi gətirdi
"Çelsi" yeni transferini açıqladı
“Qarabağ”ın sabahı İsveçdə
"Zirə" Türkiyəyə yollandı - Şəkillər
Jotanın dəfnində Santuş da iştirak etdi
"Kəpəz"dən yeni transfer - Rəsmi
"İnter" Ter Ştegeni pulsuz ala bilər
Daha bir boksçumuz bürünc medalla kifayətləndi
Kayl Uoker bu kluba keçdi - Rəsmi
Azərbaycan boksçusundan bürünc medal
"Mançester Yunayted"də 18 yaşlı futbolçu
"İnter" hücumçu aldı
Xabi Alonso Arda Gülerdən danışdı
O pulu ailəsi alacaq
"Qalatasaray" onunla yolları ayırdı
"Kəpəz" ilk transferini açıqladı
Uilyamsın "Barselona"ya keçməməsinin səbəbi məlum oldu
Hara gedirsən, Benzia?
"Çelsi"ni 1/2 finala aparan qələbə - Video
Messi "İnter Mayami"də qalır
Arda Turan “Şaxtyor”da debüt oyununa çıxdı
Onlar da DÇ-2025-də yarımfinalçı oldular
“Zirə”nin rəqibindən növbəti qələbə
“Transferlər mənim nəzarətim altındadır” - Samir Abasov
Uolkerin yeni klubu bəlli oldu
"Qəbələ" növbəti transferini rəsmən açıqladı - Yenilənib
UEFA "Barselona", "Çelsi" və digər klubları cərimələdi
"Neftçi"dən ayrıldı, "İmişli"yə keçdi - Rəsmi
"Real" futbolçularına 1 milyonluq mükafat vəd etdi
"Mançester Yunayted" 4 oyunçusu ilə yollarını ayırır
Fatih Terimin yerinə onu təyin etdilər