..."İmarət"in girişində boyu hardasa 10 metrə çatan bir çinar ağacı diqqətimi çəkir.
Sonra günahkarcasına düşünürəm ki, qəribədir, niyə Ağdama hər gəldiyimdə elə uşaqlıqdakı kimi gəzdiyim bu yarımcan tarixi ziyarətgahda həmin ağac rastıma çıxmayıb, yaxud çıxıbsa da (mütləq ki çıxıb), niyə diqqət eləməmişəm. Bəlkə də, Ceyhunun - mənim uşaqlıq dostumun beynimə güllə kimi girən və günlərdir orda ilişib qalan sözləri olmasaydı, o məsum, amma vüqarlı ağacın yanından yenə səssizcə, etinasızca, heç nə olmayıbmış kimi ötüb gedəcəkdim.
Məsum ağac...
Amma vüqarlı ağac...
Ceyhun 1993-cü ildə Ağdamı tərk edəndə 17 yaşlı yeniyetmə olub. Buna baxmayaraq, yaddaşı o qədər itidir ki... heyrət etməyə bilmirsən. Ağdamla, ağdamlılarla bağlı zəngin, hətta deyərdim, ensiklopedik məlumatı var. Ona həmişə Ağdam Adam deyirəm. Özündə doğma yurduna aid o qədər keyfiyyətləri birləşdirir ki: dəyənəti var, mərdliyi var, təəssübkeşliyi, dostcanlığı, dəliqanlılığı var, ağdamlılara xas zəhmətkeşliyi və işgüzarlığı da öz yerində.
"Görürsən, o Çinarı?.." - əli ilə həmin məsum, amma vüqarlı ağacı nişan verir. Sonra yanındakı kötüyü göstərir. O kötüyün üzərindəki nəhəng çinar işğal dövrünə qədər xan qaməti ilə yerində qalıb. Rəvayatə görə, Qarabağ xanı İbrahimxəlil xan dəfn olunanda (1806-cı il) onun xatirəsinə ehtiram olaraq İmarətdə 20-dək çinar ağacı əkilib (Qarabağ xanlarının və onların ailə üzvlərinin məzarı buradadır). Və həmin çinarlar əkiləndən ta işğal dövrünədək kökü, gövdəsi, budaqları ilə nəhəng bir ağaca çevrilib. Heç kimin və heç nəyin yıxa bilmədiyi qocaman bir ağaca.
Amma işğal dövründə nankor və namərd qonşumuz ermənilər alçaqcasına təbiətin bu möcüzələrinə də qıyıblar: iki əsr yaşı olan o çinarların hər birini mişarla kəsərək yer üzündən silməyə çalışıblar.
Fəqət tam müyəssər ola da bilməyiblər.
Bu ağlagəlməz qəddarlığın qarşısında İlahi və Təbiət öz qüdrəti ilə heyrətimiz bir möcüzəyə səbəbkar olub. Kəsilmiş həmin ağacın barmaq ucu boyda tumurcuğundan bu dəfə başqa bir Çinar yaranıb. Və indi yaşı bəlkə də, 30-a çatan bu ağac 28 illik işğal dövründə İmarətdə kimsəsiz körpələr kimi tək-tənha böyüyüb.
Əzilmədən. Yıxılmadan. Sınmadan.
Sanki İmarətə, orada uyuyan Qarabağ xanlarının və bəylərinin, Xan qızı Natəvanın ruhuna həyan olan Çinar.
Qəddi-qamətli, şux duruşlu Çinar.
Xan Çinarın Bəy oğlu Çinar!..
Aydın Bağırov
"Traktor" 1/4 finalda
"Real"dan qələbə
Şahruddinin komandası "Qalatasaray"a uduzdu
"Əl-Hilal" ardıcıl 21-ci qələbəsini qazandı
"Mingəçevir" 3 xalı bu cür qazandı - Video
"Liverpul" 48 saat ərzində yeni baş məşqçisini açıqlayacaq
Hidayət Heydərov 4-cü dəfə Avropa çempionu oldu
Şamaxıda vurulan baxımlı qollar - Video
PSJ hücumçusunu satdı
"Şamaxı" və "Mingəçevir"dən qələbə
Azərbaycan U-18 millisinin heyəti açıqlandı
İspaniya futbolunun yeni rəhbəri müəyyənləşdi
“Barselona” De Yonqu satacaq
Finalın nominal meydan sahibi və başlanma saatı bilindi
Azərbaycan millisinin üzvü Macarıstanda bürünc medal qazandı
Aksel Vitsellə müqavilə uzadılır
“Ağdaş”ın baş məşqçisinə 5 oyunluq cəza
AFFA İntizam Komitəsi qərarları açıqladı
AFFA "Neftçi"nin şikayətini təmin etmədi
De Brüynedən baxımlı qol - Video
Mahir Emrelidən Azərbaycan cüdoçularına dəstək
"Karvan" səfərdə 4 qol vurdu - Video
Azərbaycan idmançısından Portuqaliyada üçüncü medal
“Mançester Siti” darmadağınla ikinci pillədə
Azərbaycan millisindən 2 bürünc medal - Avropa çempionatı
Musa Qurbanlının komandası yenə uduzdu
PSJ prezidenti: "Super Liqa mənim üçün mövcud deyil"
Muslera milli karyerasını başa vurdu
Azərbaycan boksçusundan bürünc medal - Avropa çempionatı
Şahmat üzrə Azərbaycan çempionu bəlli oldu
“Sabah” bölgələrdə seçimlərə başlayacaq
Futzal üzrə Azərbaycan kubokunda finalçılar müəyyənləşdi
Azərbaycan cüdoçusu Avropa çempionatının finalında uduzdu
"Sabah" Gənclər Liqasının qalibi oldu
"Karvan" və "İmişli"dən qələbə, lider xal itirdi
Azərbaycanın U-17 millisi Özbəkistana uduzdu
Əliyar Ağayev Fatih Terimin komandasının oyununda
Xavi qərarını niyə dəyişdi?
La Liqanın bəzi oyunları ABŞ-da keçiriləcək
PSJ-nin prezidenti "Qarabağ"ı təbrik etdi - Video, Şəkillər